Recensie Jongbloed:

 

De Armeense vervolging wordt beschouwd als de eerste volkerenmoord in de Twintigste eeuw en is de afgelopen jaren zowel in de wetenschap als in het publieke debat in belang toegenomen. Toch is er over de langdurige gevolgen van deze "vergeten genocide" weinig bekend. Hoe beïnvloedt zo 'n gebeurtenis het wereldbeeld, de politieke standpunten en het dagelijkse leven van de slachtoffers en hoe gaan de overlevenden en nabestaanden hiermee om? Anthonie Holslag (MSc) geeft door middel van historische documenten, ooggetuigenverslagen, interviews, levensverhalen en secundaire bronnen antwoorden op deze vragen en schetst daarbij een beeld van een getraumatiseerde bevolkingsgroep wiens identiteit geheel door de genocide is doordrenkt.

 

De analyse van de auteur is uitermate actueel. Het biedt namelijk openingen om het genocidale proces op een ander niveau te bestuderen en geeft tegelijkertijd de mogelijkheid om andere bevolkingsgroepen die zo een afschuwelijke gebeurtenis overleefd hebben - denk aan de overlevenden en nabestaanden van de geweldplegingen in Rwanda, Darfur, Bosnië Herzegovina, maar ook de Holocaust - beter te begrijpen en hun gedragingen, ideeën en politieke standpunten beter te verklaren. "Genocide is meer", zo stelt hij, "dan een politieke en misdadige gebeurtenis. Het is tevens een symbolische handeling die een specifieke betekenis met zich meedraagt." Een betekenis die de slachtoffers en overlevenden in hun zelfbeeld integreren.

 

Jongbloed - zie link.

 

 

Recensie van Historiek:

 

De analyse van de auteur is uitermate actueel. Het biedt namelijk openingen om het genocidale proces op een ander niveau te bestuderen en geeft tegelijkertijd de mogelijkheid om andere bevolkingsgroepen die zo een afschuwelijke gebeurtenis overleefd hebben – denk aan de overlevenden en nabestaanden van de geweldplegingen in Rwanda, Darfur, Bosnië Herzegovina, maar ook de Holocaust – beter te begrijpen en hun gedragingen, ideeën en politieke standpunten beter te verklaren. “Genocide is meer”, zo stelt hij, “dan een politieke en misdadige gebeurtenis. Het is tevens een symbolische handeling die een specifieke betekenis met zich meedraagt.” Een betekenis die de slachtoffers en overlevenden in hun zelfbeeld integreren.

Historiek

Zie ook deze link.

 

Recensie Antropologisch Tijdschrift "CUL"

In In het gesteente van Ararat vraagt Holslag zich af wat de consequenties zijn van de Armeense genocide op de culturele beleving van Armeniërs
in Nederland. Hoe construeren zij hun verleden en hoe beïnvloedt dit verleden hun etnische identiteit. Holslag omschrijft zijn boek
als een openslaande bloem, dat wil zeggen, als een complex, multidimensionaal en tevens zwaar beladen verhaal, dat zich stapje voorstapje openbaart. Welkom in de wereld van de (Nederlands) Armeense diaspora, die tot op de dag van vandaag zijn getekend door een genocide die zich bijna een eeuw geleden voltrok.

 

De eerste blaadjes ontvouwen zich in de inleiding en het eerste hoofdstuk, waarin de lezer globaal kennis maakt met het onderwerp en de schrijver. Holslag doet dit slim, door de lezer over zijn schouder mee te laten kijken hoe hij in dialectiek met de empirie, zijn theoretisch en analytisch kader vorm geeft. Zo definieert hij uitgebreid wat hij onder ‘culturele beleving’ en ‘etnische identiteit’ verstaat, en doet dat in reflectie op de veel-zijdigheid aan bronnen die hij gebruikt (historische documenten, interviews, le-vensverhalen en secundaire bronnen). De link tussen de genocide en de Armeniërs van nu krijgt zodoende gestalte, en de nieuwsgierigheid is gewekt.

 

Holslag gaat voor het eerst de diepte in als hij terug gaat naar de wortels van de Nederlands Armeense gemeenschap in het Turks Ottomaanse rijk. Deze brokkelen aan het eind van de 19de eeuw sterk af, wat de Turken drijft tot wanhoop en uiteindelijk de genocide op het Armeense volk. Uit de vlucht voor het geweld ontstaat de ‘grote diaspora,’ waarvan ook de huidige Nederlands Armeense gemeenschap deel is. De genocide en de gevolgen hiervan komen binnen eenzelfde context te staan, op deze manier is Holslag in staat veranderingen in verwantschap, de positie van de kerk, en politieke fragmentatie, van de Nederlands Armeense gemeenschap te beschrijven.

 

Naast het bovenstaande perspectief op de genocide hanteert Holslag er nog twee, namelijk die van genocide als ‘proces’ en ‘symbolische handeling.’ Beide belichten de meer menselijke en systematische kant van de genocide en zijn cruciaal in het totaal plaatje. De bloem ontsluit zich snel in dit deel van het boek, doordat ‘mens’ en ‘feiten’ met elkaar in verbintenis worden gebracht. In het ‘proces’ perspectief grijpt Holslag terug op de theorie en komt tot de conclusie dat de slachtpartij op de Armenen goed past in de gruwel van het doelmatige en systematische karakter van een ‘genocide.’ Hij beargumenteert dat een genocide daarom meer is dan een gebeurtenis, het is ook een ‘symbolische handeling’ waarbij het systematisch vernietigen van de identiteit en het dehumaniseren van een volk tot doel is gesteld.

 

De hedendaagse sterk gefragmenteerde Armeense diaspora wordt door de collectieve herinnering aan de genocide nog als één volk verbonden. In de laatste hoofdstukken gaat Holslag op zoek naar deze gemeenschappelijke ‘webben van betekenis.’ Hij komt tot de conclusie dat de Armenen elkaar nu herkennen in het lijden en de kracht er altijd weer bovenop te komen. Hij laat zien hoe deze thema’s terug komen in Armeense muziek, literatuur, kunst en natuurlijk zijn interviews. De gefragmenteerde diaspora heeft echter ook een disintegrale werking. Er bestaat strijd en een continue onderhandeling in het ‘Armenier-zijn.’ Al met al heeft Holslag een compleet en toegankelijk werk afgeleverd. De veelvoud aan bronnen die hij heeft geraadpleegd maken hem overtuigend en hebben mij uiteindelijk het gevoel gegeven ook echt wat dieper in ‘de Armeense identi-teit’ te hebben mogen kijken. Theoretisch zal het werk voor de gemiddelde UvA student antropologie geen grote verrassingen bieden, aangezien Holslag zich met name richt op theorie van Geertz, Baumann en Zwaan. Wel durft hij in deze theorie de tekortkomingen te zien en ze eigenzinnig aan te vullen.

 

Michel van der Kolk

Tijdschrift CUL

 

 

Recensie van NBD/ Biblion

De onderzoeksvragen 'Wat voor invloed heeft de genocide van 1915-1922 op de culturele beleving van Armeniërs in Nederland?' en 'Hoe construeren zij hun verleden en hoe beïnvloedt het verleden hun etnische identiteit?' waren het vertrekpunt van de auteur/onderzoeker van dit boek. Aan de hand van ooggetuigenverslagen, interviews, levensverhalen en historische documenten ontstaat een Armeense vertelling, een verhaal in een verhaal, waarbij het verlies, het opbouwen en het inkleuren van identiteit een leidraad vormen. Holslag beschrijft daarbij het leven van de Armeens-Amerikaanse schilder Arshile Gorky (1902-1948), uit wiens schilderij 'The artist and his mother' het lijden en herrijzenis spreekt. De thema's 'het verliezen van identiteit' en 'het invullen van identiteit' worden theoretisch onderbouwd. Daarnaast is van beide thema's een reeks aangrijpend en aansprekend beeldmateriaal in de vorm van zwart-witfoto's opgenomen. Het boek geeft veel informatie over de historie en het heden van de Armeniërs en is goed leesbaar. Anthonie Holslag is als cultureel antropoloog verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.

 

Trix Westeneng
NBD/Biblion, Leidschendam

 

Recensie van de website Armeense Genocide:

 

In het gesteente van Ararat biedt een wezenlijk andere kijk op de Armeense genocide dan de gebruikelijke historiografische werken die tot nu toe zijn verschenen. Cultureel antropoloog Anthonie Holslag plaatst de massale vernietiging van Armeniërs en de Armeense cultuur tijdens de Eerste Wereldoorlog in een tijdloos en universeel toepasbaar kader van symbolische handelingen. De identiteitscrisis van de ene groep leidt tot de ontkenning en de daaruit voortvloeiende vernietiging van identiteit van de andere groep.

Treffend zijn de beschrijvingen die inzichtelijk maken welke invloed genocide heeft op identiteitsvorming bij slachtoffers en latere generaties nabestaanden. Holslag laat ook zien wat de invloed hiervan is op het nog steeds voortdurende conflict over Nagorno-Karabach tussen Armenië en Azerbeidjan. De doorgetrokken lijn naar de Holocaust, en de invloed hiervan op bijvoorbeeld het binnen- en buitenlandse beleid van Irsaël, toont aan hoe belangrijk het is om in de toekomst serieuzere pogingen dan tot nu toe te ondernemen om genocide te voorkomen.

In het gesteente van Ararat is vlot geschreven en weet de juiste balans te vinden tussen betrokkenheid en distantie. Een aanrader, niet het minst vanwege de actuele ontwikkelingen in Nederland met betrekking tot de stigmatisering van moslims.

Peter van der Velden, www.armeensegenocide.info

 

 

Wendy's Review:

 

 

 

Een aantal jaar later, maar hier een bespreking van mijn boek: "In het gesteente van Ararat".

 

"De Armeense vervolging wordt beschouwd als de eerste volkerenmoord in de Twintigste eeuw en is de afgelopen jaren zowel in de wetenschap als in het publieke debat in belang toegenomen. Toch is er over de langdurige gevolgen van deze ‘vergeten genocide’ weinig bekend. Hoe beïnvloed zo’n gebeurtenis het wereldbeeld, de politieke standpunten en het dagelijks leven van de slachtoffers en hoe gaan de overlevenden en de nabestaanden hier mee om?

 

Anthonie Holslag (MSc) geeft door middel van historische documenten, ooggetuigenverslagen, interviews, levensverhalen en secundaire bronnen antwoorden op deze vragen en schetst daarbij een beeld van een getraumatiseerde bevolkingsgroep wiens identiteit geheel door de genocide is doordrenkt! De analyse van de auteur is uitermate actueel. Het biedt namelijk openingen om het genocidale proces op een ander niveau te bestuderen en geeft tegelijkertijd de mogelijkheid om andere bevolkingsgroepen die zo een afschuwelijke gebeurtenis overleefd hebben – denk aan de overlevenden en nabestaanden van de geweldplegingen in Rwanda, Darfur, Bosnië Herzegovina, maar ook de Holocaust – beter te begrijpen en hun gedragingen, ideeën en politieke standpunten beter te verklaren. “Genocide is meer”, zo stelt hij, “dan een politieke en misdadige gebeurtenis. Het is tevens een symbolische handeling die een specifieke betekenis met zich meedraagt.” Een betekenis die slachtoffers en overlevenden in hun zelfbeeld integreren.

 

Tijdens onze Nieuwjaarsreceptie kregen we een aantal exemplaren van dit boek mee om aan belangstellenden te geven. Dus kom gerust langs als u belangstelling heeft en vraag voor een exemplaar van dit interessante boek, zolang de voorraad strekt."

 

 

Hier volgen nog meer links met officiele recensies of inhoudelijke verwijzingen naar mijn boek:

http://www.panarmenian.net/eng/search/Holslag

 

www.refdag.nl

 

Om te bestellen, klik hier.