Schrijven is voor velen een hobby en het zal niemand verbazen dat een miljoen Nederlanders schrijver willen worden. Degenen die deze ambitie koesteren doen er goed aan eerst ‘De dode poëet ''van Anthonie Holslag, de Nederlandse Edgar Allan Poe, te lezen. Het is een meesterwerk over schrijven, verbeelding, schaduw, destructie en creativiteit.

 

 

Waarom noem ik Anthonie Holslag de Nederlandse Edgar Allan Poe? Poe en Holslag schrijven beiden op een verschillende, doch voortreffelijke wijze over angst. Poe schreef verhalen zoals ‘The fall of the house of Usher’ over emoties en effecten zonder een morele boodschap, om te laten zien dat de mens en natuur corrupt zijn, waardoor er niets te leren valt. Holslag daarentegen geeft zijn lezers wel stof mee om over na te denken door te laten zien dat wat zich in de schaduw bevindt daar met een reden is en dat het soms beter is dingen te laten wat ze zijn, in plaats van er meer over te willen weten. Door deze literaire laag verdient Anthonie Holslag het om tot de grote namen (King, Poe, Lovecraft) gerekend te worden.

 

 

Net als in ‘Dossier patiënt Z’ speelt in ‘De dode poëet’ onderzoek een belangrijke rol. In 'Dossier patiënt Z’ (in het boek "Een bloedovergoten dageraad" gaat een psychiater op onderzoek naar de achtergrond van zijn patiënt als deze aan hem doorverwezen wordt. In het tweede verhaal gaat universitair docent Frank Kramer op zoek naar de waarheid omtrent een dichter. Deze man verschijnt op beurzen en schrijft voor een klein bedrag een gedicht, dat een enorme impact heeft op degene voor wie het geschreven is.

 

 

De thematiek is voor mijn gevoel de kracht van het woord. Woorden zelf hebben weinig betekenis. Het gaat er om wat de lezer er mee doet en welke invloed hij deze laat hebben op zijn leven. Holslag laat de creatieve en destructieve kracht van taal aan bod komen. Dit combineert hij voortreffelijk met het spanningsveld tussen verbeelding en realiteit. En op het kruispunt waar dit alles samenkomt ontstaat het angstsymbool de dode poëet.

 

 

Er is een interessante verwijzing naar de Bijbel, namelijk het openingsvers van het Johannes evangelie. De verwijzing hiernaar is zowel voor het verhaal als voor de thematiek perfect. Aan het vers ‘In den beginne was het woord’ geeft Augustinus in zijn verhandelingen een uitgebreide uitleg en daarin staat het volgende: ‘Als u een woord in uw hart kunt hebben, is dit als een plan dat ontsproten is in uw geest. Uw geest denkt dan dus een plan uit en dat plan is binnen in u als een voortbrengsel van uw geest, als een kind van uw hart.’ (1) Dit illustreert niet alleen de kracht van het woord, maar laat ook zien hoe sterk de band is tussen de menselijke geest en woorden. Voor Frank Kramer benadrukt deze exegese de ironische betekenis van zijn vak: obscure schrijvers. Hij ontleent zijn baan aan de woorden van anderen.

 

 

Daarnaast is er een persiflage op een citaat uit ‘De storm’ van William Shakespeare: ‘… sterrenstof, dat is waaruit wij bestaan.’ (2) Het deed mij denken aan een monoloog van Prospero, waarin hij spreekt over illusie en werkelijkheid: ‘Uit louter dromenstof zijn wij gemaakt en wat ons is toegemeten ligt in een zee van slaap.’ Hoewel het geen directe verwijzing is refereert het toch naar de thematiek van het verhaal.

 

 

De dichter symboliseert voor mij dat wat met taal in staat is om iemand te binden of in zijn essentie te raken. Hij leeft in en is de schaduw van alle andere schrijvers. In tegenstelling tot de auteurs die vanuit creativiteit en verbeelding publiceren, schrijft hij vanuit duisternis en realiteit. De poëet belichaamt voor mij de essentie van de volgende woorden van Martin Heidegger: 'Niemand kan over zijn schaduw stappen.’

 

 

Dus voor iedereen met de ambitie om schrijver te worden is dit verhaal een aanrader en voor alle lezers van spannende verhalen een mustread. Holslag heeft met ‘de dode poëet ' een tijdloos verhaal geschreven, dat de status van klassieker verdient.

 

 

 

 

 

 

 

 

Het verhaal "De dode poëet" is te vinden in het boek Zwarte muren.